Zajęcia hipoterapeutyczne prowadzą wykwalifikowani, doświadczeni hipoterapeuci. Realizując zajęcia współpracują oni z całym zespołem hipoterapeutycznym, w którego skład wchodzą: hipoterapeuci, fizjoterapeuci, psycholodzy, pedagodzy, muzykoterapeuci i lekarze. Wszelkie wątpliwości konsultowane są, ze specjalistami odpowiednich dziedzin, tak aby zajęcia były jak najbardziej efektywne i profesjonalne.
Hipoterapia stanowi jedną z metod rehabilitacji osób niepełnosprawnych, a swoją specyfikację zawdzięcza koniowi biorącemu udział w terapii. To właśnie obecność konia - "współterapeuty" - sprawia, że jest to wyjątkowa i niepowtarzalna metoda terapeutyczna dająca zupełnie nowe i niespotykane w innych terapiach możliwości. Jest ona jednak ściśle powiązana z innymi metodami rehabilitacji i w pełni korzysta z ich dorobku. Hipoterapia - Śląsk - Katowice
Aby dobrze i fachowo prowadzić zajęcia hipoterapeutyczne musimy znać dokładny stan zdrowia pacjenta kierowanego na hipoterapię. Niezbędne jest również stwierdzenie przez lekarza braku przeciwwskazań do uczestnictwa w tej formie rehabilitacji. Jeśli się więc Państwo przymierzają do częstszych wizyt w naszym Ośrodku prosimy pobrać poniższą ankietę i poprosić lekarza o jej wypełnienie.
Koń daje wrażenie chodu ludzkiego
Trójwymiarowy ruch grzbietu końskiego w stępie przekazywany miednicy jeźdźca, jest identyczny z ruchami miednicy prawidłowo kroczącego człowieka. W tym samym czasie barki i luźno zwisające kończyny dolne również zachowują się tak, jak u idącego człowieka. Daje to możliwość nauki chodzenia "bez chodzenia". Hipoterapia może stanowić pierwszy etap tej nauki, bądź stać się jej przełomowym momentem.
Koń zmniejsza spastyczność mięśni
Uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego może spowodować wzmożone napięcie mięśni (spastyczność), szczególnie kończyn górnych i dolnych. Podstawowym warunkiem usprawniania jest obniżenie spastyczności. Podczas hipoterapii dzieje się to automatycznie i jest możliwe dzięki:
- rozgrzaniu mięśni (temp. ciała konia jest wyższa od temp. ciała ludzkiego),
- rytmicznemu kołysaniu w stępie
- przeciwstawnym skrętom biodra-barki (dysocjacja) spowodowanym ruchem konia
- ułożeniem kończyn dolnych w trójzgięciu i odwiedzeniu podczas dosiadania konia.
Koń hamuje przetrwałe odruchy postawy
Nieprawidłowe, mimowolne odruchy towarzyszące niektórym postaciom mózgowego porażenia dziecięcego utrudniają usprawnianie. Hipoterapia stwarza możliwość stopniowego eliminowania tych automatyzmów dzięki:
- łagodnym, kołyszącym ruchom w stępie
- dysocjacji biodra - barki oraz trójzgięciu i odwiedzeniu kończyn dolnych
- unikaniu drażnienia pewnych okolic ciała (np. podeszwy stopy, jazda bez strzemion), unikaniu pewnych ruchów i ułożeń dzięki przestrzeganiu zasady symetrycznego dosiadu
- spokojnemu i wyciszającemu prowadzeniu terapii.
Koń przywraca zaburzoną symetrię mięśni tułowia
Łagodne, rytmiczne, równomierne kołysanie w stępie, naprzemian napina i rozluźnia mięśnie posturalne prawej i lewej strony ciała. Mięśnie napięte i przykurczone ulegają stopniowemu rozluźnieniu i rozciągnięciu. Mięśnie słabszej, wiotkiej strony ulegają wzmocnieniu. Dzięki temu po pewnym okresie jazdy stępem w prawidłowym dosiadzie dochodzi do symetrycznej równowagi mięśniowej.
Koń koryguje postawę ciała
Konieczność utrzymania prawidłowego dosiadu zmusza do aktywnego prostowania się. Wzmocnieniu ulegają mięśnie grzbietu, brzucha i obręczy barkowej. Prowadzi to do zmniejszenia przodopochylenia miednicy. Dzięki wzmocnieniu mięśni kształtuje się nowa, prawidłowa postawa ciała.
Koń zapobiega przykurczom i ograniczeniom ruchomości w stawach
Wspomniany łańcuch ruchów "grzbiet konia - miednica - kręgosłup - barki, kończyny jeźdźca" uruchamia rytmicznie i łagodnie kolejno wszystkie mięśnie i stawy. Hipoterapia i jazda konna zmniejsza przede wszystkim przykurcze przywodzicieli ud i ogranicza ruchomość obręczy biodrowej.
Koń pobudza zmysły
Dotyk końskiej sierści, łaskotanie grzywy, rozmaitość kształtów, odgłos kroków, przyjazne parskanie i mile kojarzony zapach stymulują zmysły dotyku, słuchu, wzroku i węchu. Towarzyszy temu ciągłe wytrącanie z równowagi i konieczność jej natychmiastowego odnajdywania, jeżeli nie chcemy zbyt prędko rozstać się z tym bogactwem wrażeń. Czucie głębokie (proprioceptywne) jest stymulowane przez nieustające przeciwstawne bodźce dopływające z mięśni, ścięgien i stawów całego ciała. Wszystko to niezwykle rozwija zaburzoną zdolność równoczesnego odbierania bodźców i ich kojarzenia. Dzięki temu kształtuje się poczucie własnego ciała i orientacji przestrzennej.
Koń stanowi źródło bodźców równoważnych
Hipoterapia daje nieograniczone możliwości stopniowania i różnicowania bodźców równoważnych. Dzięki przyspieszeniom poziomym i pionowym: kołysaniu, zmianom kierunku jazd, zatrzymaniu się, ruszaniu, przyspieszaniu i zwalnianiu tempa jazd, zastosowaniu specjalnych ułożeń, odpowiednich ćwiczeń i zabaw -ruch konia staje się potężnym generatorem bodźców równoważnych.
Koń mobilizuje i nie nudzi
Koń żywy i reagujący na otoczenie wymaga od osoby niepełnosprawnej aktywności, nie pozwala jej na pozostanie biernym, jak to bywa w niektórych formach terapii. Osoby niepełnosprawne, szczególnie dzieci poddawane żmudnemu i systematycznemu usprawnianiu często ulegają zniechęceniu i nie chcą współpracować z terapeutą. Problemu tego nie obserwujemy podczas zajęć z hipoterapii. Tutaj zaangażowanie pacjenta w terapię jest olbrzymie i nieprzemijające. Trud usprawniania staje się prawie niezauważalny, a sama terapia przez swoją atrakcyjność jest jednocześnie nagrodą. Te pozytywne emocje udaje się niekiedy przenieść na zajęcia odbywające się przed lub po hipoterapii.
Koń uczy
Podczas zajęć z hipoterapii pacjent dzięki aktywizacji i pozytywnemu nastawieniu do współpracy z terapeutą może opanować szereg umiejętności i pojęć. Koń jest pomocny w pracy pedagoga specjalnego, psychologa, logopedy. Obcowanie z koniem i jego otoczeniem nie tylko wzbogaca wiedzę pacjenta o świecie, ale uczy go również samodzielności, odpowiedzialności i współpracy z innymi.
Koń relaksuje
Kontakt z koniem, poddanie się jego łagodnym, kołyszącym ruchom sprzyja relaksowi i odprężeniu. Świat widziany z końskiego grzbietu jest większy i piękniejszy. Obcowanie z tym dużym, imponującym, przyjacielskim zwierzęciem ma wpływ na równowagę emocjonalną i powoduje osłabienie reakcji nerwicowych.
Koń to żywa i ruchoma pomoc terapeutyczna, dydaktyczna i edukacyjna, którą mogą i powinni wykorzystywać wszyscy specjaliści pracujący z osobami niepełnosprawnymi.
Hipoterapia najczęściej wykorzystywana jest w usprawnianiu pacjentów z:
- mózgowym porażeniem dziecięcym
- stwardnieniem rozsianym
- wadami postawy
- upośledzeniem umysłowym
- uszkodzeniami analizatorów (wzrok, słuch)
- zaburzeniami emocjonalnymi
Hipoterapia, rekreacja jazdą konną i jazda konna, jako sport dla osób niepełnosprawnych może być wykonywana tylko za zgodą lekarza, który zaświadcza o braku przeciwwskazań do tego rodzaju terapii lub aktywności ruchowej osoby niepełnosprawnej.
Zajęcia z osobami niepełnosprawnymi na koniu powinni prowadzić odpowiednio do tego przygotowani specjaliści z zakresu rehabilitacji, psychologii, pedagogiki, instruktorzy jazdy konnej i instruktorzy hipoterapii.